Het verleden van Texel...Het eiland Texel lijkt vandaag de dag vooral het oord voor toeristen, natuurliefhebbers en rustzoekers. Maar dat eiland heeft niet altijd die uitstraling gehad…
De historie laat allereerst zien dat de eerste inwoners hier mogelijk al in de midden-steentijd (8000-4500 v. Chr) neerstreken, waarvoor archeologisch onderzoek aanwijzingen heeft gegeven. Zij vestigden zich op kleileemopstuwingen, de hoger gelegen delen in het landschap. Hier ontstonden geleidelijk aan ook de dorpen Den Burg, De Waal, Den Hoorn, Oosterend en De Westen. Aan de Noordzeezijde ontstond in de loop van de 13e eeuw een boogvormige reeks van duinketens, van De Hors in het zuiden tot De Koog in het noorden. De Westen was in die eeuw het belangrijkste dorp van Texel. Dat beschikte geruime tijd over een goede verbinding met de Noordzee en daardoor werd het vooral een prima woonoord voor vissers. |
Landkaart van het vroegere Texel.
|
Ter rede Texel, 1783.
Gedurende de 17e en 18e eeuw was het hier een drukte van jewelste, vooral door de handel van de VOC, die een groot aantal jaren (tot 1799) alle contacten tussen Noordwest- Europa en Azië beheerste. Texelse loodsschepen en bevoorradingsbootjes voeren af en aan. 
|
De Graven van Holland kregen het eiland in handen in een tijd waarin twisten op dit gebied aan de orde van de dag waren. Uiteindelijk verwierf Texel als eiland in 1414 stadsrechten, waardoor het min of meer de ‘grootste stad van Nederland’ werd, als je althans daarvoor de oppervlakte als maatstaf neemt. Het eiland ontwikkelde zich in de loop der tijd tot een belangrijk economisch centrum, vooral doordat het eiland een rol van betekenis kon gaan spelen in de in- en uitvaarroute van de schepen die uit Amsterdam en andere plaatsen aan de Zuiderzee vertrokken. Tot de opening van het Noordzeekanaal voeren de schepen namelijk eerst naar Texel om voedsel, drank en dergelijke in te slaan en op gunstige wind te wachten om uit te varen. 
Handel van de VOC schepen op Texel.
Rampen zijn Texel ook nooit bespaard gebleven. De elementen wind en water waren daarbij vaak de boosdoeners. Wat dat betreft staat vooral het jaar 1593 nogal stevig in het geheugen van Texel gegrift. Bijna 200 schepen vergingen en ongeveer duizend personen verdronken. Het eiland werd ook stevig getroffen door de februariramp in 1953.
|
De Koog
Verder westwaarts komen we in De Koog, dat vandaag de dag vooral glorieert als badplaats. In het centrum van dit vroegere vissersdorp vormt de Hervormde Kerk, van oorsprong een uit 1415 stammende kapel, en het huis ernaast het laatste restant van het dorp van voor 1900. Zuidwaarts van De Koog bezoeken we het Schipbreuken Juttersmuseum Flora, waarin een overweldigende hoeveelheid strandvondsten vooral van de laatste 70 jaar zijn ondergebracht.
Verder westwaarts komen we in De Koog, dat vandaag de dag vooral glorieert als badplaats. In het centrum van dit vroegere vissersdorp vormt de Hervormde Kerk, van oorsprong een uit 1415 stammende kapel, en het huis ernaast het laatste restant van het dorp van voor 1900. Zuidwaarts van De Koog bezoeken we het Schipbreuken Juttersmuseum Flora, waarin een overweldigende hoeveelheid strandvondsten vooral van de laatste 70 jaar zijn ondergebracht.
Reddingsbrigade op Texel Den Burg De Koog